Melazma, ismini yunanca siyah anlamına gelen “melas” ekinden almaktadır. Güneş gören bölgelerde koyu renkli lekelerden oluşur. “Gebelik maskesi” ya da “Kloazma” olarak da bilinmektedir.
Melazma kadınlarda erkeklere nazaran daha yüksek oranda görülmektedir. Aynı şekilde koyu tenli kişilerde melazma görülme sıklığı daha yüksektir.
Melazma neden olmaktadır?
Melazma nedeni tam olarak aydınlatılamamıştır. Melazma vakalarının yarısı gebelikte gelişmektedir. Melazma gelişiminde en önemli faktörün güneş ışığı olduğu bilinmektedir. Ultraviyole (uv) ışınlar deride reaktif oksijen türlerini aktive ederek pigment oluşumunu tetikler. Ayrıca uv melanin uyarıcı hormon, kortikotropin, IL 1 ve endotelin 1’ i tetikleyerek pigment yapan hücre olan melanositleri uyarır. Ultraviyole ışınlar kadar görünür ışığın da anormal pigmentasyonu tetiklediği bildirilmiştir. Yapılan çalışmalar kök hücre, nöral, vasküler ve lokal hormonal faktörlerin melanosit aktivitesini artırdığını bildirmektedir.
Melazma’ya sebep olan faktörler nelerdir?
Güneş ışığı, yapay spot ışıklar
Gebelik
Doğum kontrol hapları, hormonlu rahim içi araçlar, tüp bebek tedavileri
Foto duyarlandırıcı bazı ilaçlar (tetrasiklin grubu, kinin grubu, oral retinoidler, bazı kanser ilaçları...)
Hipotirodizm
Bazı kozmetik ürünler
Melazma tedavi seçenekleri nelerdir?
Tedavinin en önemli basamağı her zaman ( yaz kış, içeride ya da dışarıda) güneşten korunmaktır.
Güneş koruyucular tekrarlı kereler (2-3 saatte bir) sürülmelidir.
Kış dönemi leke açıcı serumlar ya da kremler (retinol, askorbik asit, niacinamide, glikolik asit, kojik asit, azeleik asit, arbutin, kortizon, traneksamik asit gibi içerikler) (3 aydan uzun kullanılmamalı!)
Kış dönemi damar ve lekeye yönelik lazer ve ışık tedavileri (her yıl tekrarlanması başarı şansını artırmaktadır)
Leke açıcı mezoterapi uygulamaları (kombine tedavi şeklinde diğer uygulamalarla birlikte uygulandığında başarı şansı artmaktadır.)
Melazma ile mücadelede ne yapılmalıdır?
Melazma inatçı ve geri dönüş yapan kronik bir durumdur. ASLA güneşten korunmayı bırakmamak gerekir. Çok kısa süren güneş maruziyetinde tekrar ortaya çıkabilir.
Her sezon yapılacak çeşitli leke giderici uygulamalar ve ETKİN güneşten korunma ile melazma kontrol altına alınabilir.
Kişilerin ayrıca eğer kullanıyorsa doğum kontrol haplarını kesmesi uygun olacaktır.